Attributen
Tijdens mijn afdaling, jump of vrije val kan ik rekenen op een touw, parachute of harnas waaraan ik verbonden ben. Dit link ik aan de theoretische kaders die me helpen inzicht te krijgen doorheen mijn hulpverleningsproces. De les over 'Holistische Orthopedagogiek' (D’Oosterlinck, persoonlijke communicatie, 7 maart 2019) brengt me bij dat theorie een vorm van inzicht is en geen vorm van kennis over hoe de werkelijkheid is. De werkelijkheid valt te benaderen via zoveel mogelijk perspectieven. Het is belangrijk er voor open te staan dat we niet altijd alles weten.
WEDERZIJDSE EMOTIONELE BESCHIKBAARHEIDHet streven naar een wederzijdse emotionele beschikbaarheid. Volgens Erik De Belie (persoonlijke communicatie, 18 oktober 2018) bestaat de grondhouding uit vier aspecten: structuur, sensitieve responsiviteit en respect voor de eigenheid en mildheid. Er is oog voor de context en het beïnvloed het contextuele denken. De Belie creëert meer bewustmaking
van de eigen invloed van begeleiders op het ondersteuningsproces. Het doel van wederzijdse emotionele beschikbaarheid is het ontwikkelen van veerkracht. Bovengenoemde punten zijn voor mij als orthopedagoog ook erg belangrijk. |
EMANCIPATORISCH WERKENVanuit het holistisch postmodern standpunt worden cliënten betrokken in elk vormingsproces dat mogelijks een invloed kan uitoefenen op de verschillende facetten in hun leven (Vandevelde et al., 2017). Het schept een ruimte waarin autonomie en eigenheid maximaal ontplooid kunnen worden. Ik ga samen met het gezin aan de slag door in dialoog te gaan. Op deze manier kunnen mensen hun verhaal doen en toetsen we onze kennis aan andere vormen. Ik baseer me op volgende punten: inspraak, verantwoordelijkheid, gelijkwaardigheid, zorg op maat en flexibiliteit. |
GENTLE TEACHINGTijdens het hoorcollege 'Gentle Teaching' (De Corte, persoonlijke communicatie, 22 november 2018) werd verteld dat Gentle Teaching de nadruk legt op het belang van verbondenheid in elke relatie, zeker in een hulpverleningsrelatie. Er zal bij de persoon die we ondersteunen steeds onveiligheid en angst zijn, zolang wij als hulpverleners niet vanuit een gelijkwaardige en onvoorwaardelijke attitude handelen. In onze relatie met de cliënt hebben wij ook nood aan respect en waardering van hun kant. Het is dus ook eenieders belang dat de onderlinge afhankelijkheid het uitgangspunt is van onze basisattitude als hulpverlener. |
Iedereen is verbonden met zichzelf, het gezin, de andere, de maatschappij, de natuur, … Hulpverleners zetten zich in als verbindende schakels tussen ouder en kind, tussen gezin en maatschappij. Waar de verbondenheid geschonden is, wordt er getracht deze te herstellen. - Ornella
Angst of veerkracht?
Bij elke sport komt de angst even naar boven. Echter zet ik deze angst over in een positieve gedachte, de gedachte dat ik deze ervaring kan meemaken. De veerkracht komt in mij naar boven. Uit een lezing van Marc Herremans (persoonlijke communicatie, 20 november 2019) leerde ik: “Concentreer je op het positieve, want er is altijd ook iets dat wél goed gaat”. Dit komt ook naar voor in mijn orthopedagoog zijn, de focus op het positieve en de krachten van cliënten. Als orthopedagoog streef ik een krachtgerichte werking na, waarin een actieve rol wordt weggelegd bij de cliënt zelf en zijn netwerk. Het is belangrijk om expliciet op zoek te gaan naar aanwezige krachten bij cliënten en hun netwerk en deze in te zetten in de hulpverlening om tot verandering te komen.
Verder koppel ik veerkracht eveneens aan het thema ‘zelfzorg’. Voorgaande stages in mijn professionele bachelor Orthopedagogie lieten me meer stilstaan bij dit thema. Voor een hulpverlener moet zelfzorg zeker bovenaan de agenda staan. Als je goed voor jezelf zorgt, dan pas kan je goed voor iemand anders zorgen. Zelfzorg is volgens Linders (2010): Alle zorg die een persoon aan of voor zichzelf besteedt.” Het gaat hier om inzicht krijgen in jezelf, in de invloed die je ondervindt van je team, de organisatie en de samenleving. Het draait om de juiste vragen te stellen: Waar heb ik impact op? Wat motiveert mij? Wat heb ik nodig om mijn motor draaiende te houden? En van hieruit actie ondernemen.
Het is van belang je als hulpverlener soms even terug te trekken. Zo kan je kansen creëren om verbinding te maken met jezelf. Het betekent dat je aandacht gaat bieden aan de lagen die meer naar de kern trekken, je binnenste lagen. Je hebt nood even te reflecteren en de situatie te bekijken vanaf de zijlijn. Dit zie ik terugkomen bij mezelf. Ik heb nood aan het delen van ervaringen aan anderen. Zelfzorg is ook zorgen voor sociale steun en aandacht geven aan je netwerk. Het delen van gedachten en gevoelens geeft een gevoel dat je terug wat op adem kan komen. Ook samen een helikopterperspectief innemen kan helpen om afstand te nemen van iets waar we met onze neus te dicht op zitten (Damman & Dewaele, 2015).
Verder koppel ik veerkracht eveneens aan het thema ‘zelfzorg’. Voorgaande stages in mijn professionele bachelor Orthopedagogie lieten me meer stilstaan bij dit thema. Voor een hulpverlener moet zelfzorg zeker bovenaan de agenda staan. Als je goed voor jezelf zorgt, dan pas kan je goed voor iemand anders zorgen. Zelfzorg is volgens Linders (2010): Alle zorg die een persoon aan of voor zichzelf besteedt.” Het gaat hier om inzicht krijgen in jezelf, in de invloed die je ondervindt van je team, de organisatie en de samenleving. Het draait om de juiste vragen te stellen: Waar heb ik impact op? Wat motiveert mij? Wat heb ik nodig om mijn motor draaiende te houden? En van hieruit actie ondernemen.
Het is van belang je als hulpverlener soms even terug te trekken. Zo kan je kansen creëren om verbinding te maken met jezelf. Het betekent dat je aandacht gaat bieden aan de lagen die meer naar de kern trekken, je binnenste lagen. Je hebt nood even te reflecteren en de situatie te bekijken vanaf de zijlijn. Dit zie ik terugkomen bij mezelf. Ik heb nood aan het delen van ervaringen aan anderen. Zelfzorg is ook zorgen voor sociale steun en aandacht geven aan je netwerk. Het delen van gedachten en gevoelens geeft een gevoel dat je terug wat op adem kan komen. Ook samen een helikopterperspectief innemen kan helpen om afstand te nemen van iets waar we met onze neus te dicht op zitten (Damman & Dewaele, 2015).
Zoekend naar... |
Verder wil ik de professionele relatie en communicatieve vaardigheden als orthopedagoog aanhalen. Het is voor mij erg van belang duidelijk te krijgen wat de wensen en verwachtingen zijn van een cliënt. Hier is soms de nodige zoektocht en aanpassing voor nodig, net zoals het explorerende van de sporten. Het ontwikkelen van een professionele verantwoordelijkheid laat je begrijpen dat er niet ‘één antwoord’ is op de zoektocht. Als professional en professional in wording wil ik de focus leggen op ‘open-mindedness’ (Vandevelde et al., 2017).
‘Open-mindedness is a willingness to construe knowledge from a variety of perspectives without loss of commitment to one’s own values…. It asks that we be accountable for ho wand what we know, but it does not insist that there is only one way of constructing meaning, or one right way. It is based on values best suited to deal with the changes and disruptions that have become so much a feature of modern life’ (Bruner, 1990, p. 30). |
Iedere persoon communiceert anders en is anders. Ik vind het belangrijk alle mogelijkheden te benutten om zo goed mogelijk in dialoog te kunnen gaan. Eveneens vind ik het zoals hierboven beschreven van belang de cliënt beter te leren kennen. Ik ben ervan overtuigd dat je meer op maat kan werken als je iemand beter kent. Zo kan je de werkvormen aanpassen aan de interesses van de cliënt. Voorts zorgen vertrouwen en gelijkwaardigheid voor een gestimuleerde cliënt die actief wil meewerken aan de hulpverlening. Hierin is het belangrijk de tijd te nemen om de vertrouwensband op te bouwen en je echtheid te tonen als hulpverlener. Eveneens is het van belang samen te werken met wederzijdse instemming. Samen met de cliënt ga je opzoek naar doelen, methodieken, beschikbaarheid, taken, etc. Een ander punt is steeds in gedachten te houden dat elk waarden- en normenpatroon van de mens verschillend is. Het is van belang over je eigen herkomst te reflecteren en zaken in vraag te
stellen, maar deze niet op te dringen bij de ander. Je kan denkwijzen met elkaar confronteren om op dezelfde golflengte te komen mits dit met respect gebeurt. Als hulpverlener hoef je het niet altijd eens te zijn met de cliënt maar het is belangrijk de ander zijn eigen zijn te respecteren. Een open, nabije en explorerende houding is hierbij belangrijk. |